پژوهشی پیرامون ریشه شناسی واژه سغدی ršt’wc’r

Authors

زهره زرشناس

استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی مهدی مشک ریز

دکترای رشتۀ فرهنگ و زبان های باستانی

abstract

زبان سغدی از زبان های ایرانی میانه شرقی است که از سده نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش تری گرفت. به هر روی، واژه هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ سغدی / raštučār/ ršt’wc’r به معنای «دل داری، تسلی، هم دردی»، با توجه به شواهد زبان شناختی و آواشناختی زبان سغدی، بررسی و کوشش شده است تا ریشه ای برای واژۀ سغدی مذکور پیشنهاد شود و از دیگر زبان های ایرانی میانۀ شرقی (مانند ختنی و سغدی) و زبان های ایرانی میانۀ غربی (مانند فارسی میانه، پهلوی اشکانی ترفانی و فارسی میانه ترفانی) نیز شواهدی ارائه گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پژوهشی پیرامون ریشه شناسی واژة سغدی ršt’wc’r

زبان سغدی از زبان های ایرانی میانة شرقی است که از سدة نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش تری گرفت. به هر روی، واژه هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ سغد...

full text

پژوهشی پیرامون ریشه‌شناسی واژة سغدی ršt’wc’r

زبان سغدی از زبان‌های ایرانی میانة شرقی است که از سدة نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به‌ سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به‌تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه ‌بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش‌تری گرفت. به هر روی، واژه‌هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام‌واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ س...

full text

ریشه شناسی واژه ترجمه

در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به شواهد و مدارک، خاستگاه واژۀ ترجمه و چگونگی صورت و معنای آن تحقیق شود. پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‏دهد که واژه‏ ترجمان که ترجمه نیز از مشتقات آن است از دو منشأ وارد زبان عربی شده است، یکی از زبان سریانی به معنای تفسیر و تبیین سخن و دیگری از زبان فارسی به معنای زبانی را به زبان دیگر برگرداندن و هر دو معنا در آثار عربی شواهد بسیاری دارد. این کلمه در زبان عرب...

full text

ریشه شناسی واژه ی اصفهان

تاکنون مقالات و کتب بسیاری به شرح تاریخ اصفهان پرداخته­اند اما در میان این آثار به تحول تاریخی و ریشه­ی این واژه به ندرت اشاره شده است. از آنجا که بسیاری از نام­ مکان­های جغرافیایی به علت روایات­مختلف، مورد تردید است و در موارد بسیاری برای پی­بردن به شکل اصیل این گونه واژه­ها­، تحول آوایی آن به کمک ما می­آید؛ در نتیجه، در بررسی این مقاله ابتدا بر متون جغرافیای تاریخی نویسندگان پیش از اسلام و بع...

full text

ریشه شناسی واژه هایی از گویش جیرفتی

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...

full text

ریشه شناسی واژه ترجمه

در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به شواهد و مدارک، خاستگاه واژۀ ترجمه و چگونگی صورت و معنای آن تحقیق شود. پژوهش های انجام شده نشان می‏دهد که واژه‏ ترجمان که ترجمه نیز از مشتقات آن است از دو منشأ وارد زبان عربی شده است، یکی از زبان سریانی به معنای تفسیر و تبیین سخن و دیگری از زبان فارسی به معنای زبانی را به زبان دیگر برگرداندن و هر دو معنا در آثار عربی شواهد بسیاری دارد. این کلمه در زبان عرب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
زبان شناخت

جلد ۳، شماره ۵، صفحات ۴۷-۵۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023